ทั้งที่ผ่านมาแล้วหลายวัน แต่จนถึงตอนนี้ ข้อมูลเกี่ยวกับกรณีวัสดุกัมมันตรังสี ‘ซีเซียม-137’ ที่ถูกตรวจพบในโรงงานหลอมเหล็กแห่งหนึ่งใน จ.ปราจีนบุรี ก็ยังขาดความชัดเจนในหลายประเด็นสำคัญ ไม่ว่าจะเป็น
- ความล่าช้าของกระบวนการติดตามตรวจสอบ (ซีเซียมหายไปจากโรงไฟฟ้าพลังไอน้ำ จ.ปราจีนบุรี ตั้งแต่วันที่ 17 กุมภาพันธ์ แต่โรงงานเพิ่งแจ้งความถึงการสูญหายเมื่อวันที่ 10 มีนาคม)
- ผลกระทบของกัมมันตรังสีต่อสุขภาพของประชาชน
- มาตรการของภาครัฐในการดูแลเยียวยาประชาชนรอบโรงงาน
สุนทร คมคาย ว่าที่ผู้สมัคร ส.ส.ปราจีนบุรี เขต 3 พรรคก้าวไกล เกาะติดเรื่องนี้ต่อเนื่อง รับฟังความเดือดร้อนของประชาชนในพื้นที่ พบว่าจำนวนมากไม่เชื่อถือการแถลงของภาครัฐที่ยืนยันว่าไม่มีการปนเปื้อนของกัมมันตรังสีในสิ่งแวดล้อม หลายคนยังไม่ได้รับการดูแลด้านสาธารณสุข (เช่น การตรวจร่างกาย) ทำให้วันนี้ประชาชนรอบพื้นที่โรงงานแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ด้วยการปักธงขาว เรียกร้องให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องรู้ว่าพวกเขาต้องการความช่วยเหลือ
นอกจากความกังวลเกี่ยวกับสุขภาพ ประชาชนในพื้นที่ยังต้องสูญเสียรายได้จากการที่นักท่องเที่ยวยกเลิกการเดินทางมาที่ปราจีนบุรี กระทบธุรกิจร้านอาหาร ที่พักโรงแรม รวมถึงการสัมมนาอบรม และยังไม่รู้ว่าต้องอยู่ในภาวะแบบนี้ไปอีกนานแค่ไหน
ไม่ใช่แค่ปัญหาของการจัดการวัสดุกัมมันตรังสี สุนทรเห็นว่ากรณีซีเซียม ยังเป็นอีกตัวอย่างผลกระทบจากคำสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 4/2559 ที่ยกเว้นการบังคับผังเมือง ทำให้เกิดโรงงานขยะ โรงงานฝังกลบ เพิ่มขึ้นจำนวนมาก โดยเฉพาะในจังหวัดภาคตะวันออก
จำนวนโรงงานที่เพิ่มขึ้น เมื่อผนวกกับระบบการควบคุมที่ไม่รัดกุมเพียงพอ ก็ยิ่งซ้ำเติมให้การจัดการขยะอุตสาหกรรม ขยะอันตราย หรือกากสารเคมีทุกรูปแบบของประเทศไทยเลวร้ายกว่าเดิม เกิดการลักลอบทิ้งขยะและเกิดความเสี่ยงให้วัตถุอันตรายเช่นนี้หลุดรอดออกไปยังโรงงาน ร้านรับซื้อของเก่า จนยากต่อการติดตาม
“จากคำสั่งของหัวหน้า คสช. ทำให้โรงขยะเกิดขึ้นทั่วประเทศโดยเฉพาะในภาคตะวันออก และปัญหาที่เห็นได้ชัดคือโรงงานส่วนใหญ่ไม่มีเครื่องตรวจกัมมันตภาพรังสี โรงงานที่ปราจีนบุรีนี้ก็ไม่มีเช่นกัน ทั้งที่ตามมาตรฐานสากล กำหนดให้ต้องมี”
สุนทรเสริมอีกว่า โรงงานดังกล่าวอ้างว่าดำเนินการด้วยระบบปิด แต่ทำไมที่ผ่านมาพี่น้องประชาชนในพื้นที่กลับถูกรบกวนจากกลิ่นและควันจากการกำจัดขยะและซากเหล็กมาตลอด อีกทั้งการที่หน่วยงานรัฐไม่เปิดเผยชื่อโรงงานต้นเรื่อง ทำให้ประชาชนเกิดความสับสนว่าโรงงานใดที่ต้องแสดงความรับผิดชอบ เพราะจนถึงตอนนี้ ยังไม่มีตัวแทนจากโรงงานออกมากล่าวขอโทษประชาชนแม้แต่คำเดียว
แม้โชคดีที่ปริมาณความเข้มข้นของซีเซียม-137 ค่อนข้างต่ำ จนหลายฝ่ายมองว่าไม่น่ากังวล แต่สุนทรเรียกร้องให้หน่วยงานและเจ้าหน้าที่สาธารณสุขเฝ้าระวัง คัดกรอง และให้ข้อมูลแก่ประชาชนอย่างใกล้ชิดต่อไป
📌 พร้อมกันนี้ ได้เสนอ 4 ข้อเพื่อแก้ปัญหาระยะยาว
- ทุกโรงงาน ต้องมีเครื่องตรวจวัดกัมมันตภาพรังสี
- ทุกโรงงาน ต้องเปิดเผยข้อมูลกัมมันตภาพรังสีอื่นๆ – ไม่ใช่แค่ซีเซียม – ให้คนในชุมชนรอบโรงงานทราบ ซึ่งข้อเสนอนี้คือสาระสำคัญใน พ.ร.บ.การรายงานการปล่อยและการเคลื่อนย้ายสารมลพิษสู่สิ่งแวดล้อม หรือ กฎหมาย PRTR – ที่พรรคก้าวไกลเคยเสนอ แต่ถูก พล.อ.ประยุทธ์ ปัดตก – ที่เสนอให้แหล่งกำเนิดมลพิษต่างๆ ทั้งโรงงานอุตสาหกรรม เหมืองแร่ ต้องรายงานต่อกรมควบคุมมลพิษว่ามีการครอบครองสารมลพิษใดบ้าง และมีการปล่อยมลพิษปริมาณเท่าใด ตามรายชื่อสารมลพิษที่กรมควบคุมมลพิษกำหนด
- พิจารณาปรับปรุงบทลงโทษโรงงานอุตสาหกรรมที่ดำเนินการบกพร่อง ให้มีอัตราที่เหมาะสมกับความเสียหายที่เกิดขึ้น เนื่องจากปัจจุบันสุนทรมองว่าอัตราโทษต่ำเกินไป
- ยกเลิกคำสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 4/2559 เพราะตราบใดที่คำสั่งนี้ยังอยู่ กรณีแบบโรงงานกิ่งแก้ว โรงขยะอ่อนนุช หรือกรณีซีเซียม-137 ที่ก่อความเสียหายทางสิ่งแวดล้อม สุขภาพ และวิถีชีวิตประชาชน ย่อมมีโอกาสเกิดขึ้นอีก
“หวังว่ากรณีซีเซียม-137 จะทำให้กระบวนการแก้ไขฟื้นฟูพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากมลพิษ ถูกดำเนินการอย่างจริงจังมากขึ้น และหวังว่ารัฐบาลหน้าจะให้ความสำคัญกับเรื่องสิ่งแวดล้อม การจัดการขยะของเสีย ไม่ให้จังหวัดปราจีนบุรี เป็นเมืองที่ต้องรับขยะอุตสาหกรรม เป็นเมืองแหล่งมลพิษอีกต่อไป”
สุนทรทิ้งท้าย
